اختیارات شاعری چیست؟
در شعر فارسی، شاعر همیشه در بند قواعد خشک و غیرقابل تغییر نیست. گاهی میتواند در وزن و تقطیع، اندکی تصرف کند بیآنکه موسیقی شعر از بین برود. به این تصرفها در وزن و ساخت هجایی، اختیارات شاعری میگویند. این اختیارات در واقع «آزادیهای وزنی» هستند که شاعر برای زیباتر و طبیعیتر ساختن شعر از آنها بهره میبرد. در ادامه به مهمترین آنها بر اساس گفتههای شمیسا و کامیار اشاره میکنیم:
۱. افزودن یا حذف یک یا دو صامت در پایان مصراع
شاعر میتواند در آخر مصراع، یک یا دو حرف صامت (مانند «ر»، «د»، «س») را اضافه کند یا حذف نماید، بدون آنکه وزن دچار اشکال شود.
مثلاً اگر وزن اقتضا کند، پایان مصراع میتواند با کمی تفاوت در صامتها خوانده شود.
این اختیار باعث انعطاف در پایانبندی مصرعها میشود و مانع از سخت و تصنعی شدن بیان شاعرانه است.